Δήμος

Κολλυτέων

Γονείς

Πατέρας: Αρίστων
Μητέρα: Περικτιόνη

Αδέρφια

Αδείμαντος, Γλαύκων (μεγαλύτεροι) και Πωτώνη (μικρότερη)

Οικονομική Κατάσταση

Εύρωστη

Πραγματικό του όνομα

Αριστοκλής. Το Πλάτων ήταν προσωνύμιο το οποίο είχε λάβει είτε για ευρύτητα των ερμηνειών του είτε γιατί είχε πλατύ μέτωπο είτε για την αθλητική ευεξία (ευρωστία) του είτε επειδή είχε πλατείς ώμους.

Συγγένεια με Σόλωνα

Ο Σόλων είχε αδελφό τον Δρωπίδη. Ο Δρωπίδης ήταν πατέρας του Κριτίου. Ο Κριτίας πατέρας του Καλλαίσχρου. Ο Καλλαίσχρος πατέρας του Κριτίου (ο οποίος ήταν ένας από τους Τριάκοντα Τυράννους) και του Γλαύκωνος. Ο Γλαύκων ήταν πατέρας του Χαρμίδη και της Περικτιόνης (της μητέρας του Πλάτωνος).

Συνάντηση με Σωκράτη

Ο Σωκράτης είδε ένα βράδυ στο όνειρο του πως είχε στα γόνατα του έναν μικρό κύκνο του οποίου οι πτέρυγες μεγάλωσαν και πέταξε βγάζοντας δυνατή γλυκιά νότα. Την επομένη ημέρα που του έφεραν τον Πλάτωνα για μαθητή είπε ότι αυτός ήταν ο κύκνος που είχε δει στο όνειρο του. Ο Πλάτων ήταν αθλητής πάλης, ζωγράφος και ποιητής. Επρόκειτο να λάβει μέρος σε τραγικούς αγώνες (διαγωνισμό ποιημάτων) στην εορτή των Διονυσίων, αλλά όταν άκουσε την διδασκαλία του Σωκράτους μάζεψε τα ποιήματα του και τα έκαψε λέγοντας: “έλα Ήφαιστε, σε χρειάζεται τώρα ο Πλάτων”. Ήταν κατά το δεύτερο έτος της ενενηκοστής τρίτης Ολυμπιάδος (407 π.Χ.), όταν ο εικοσαετής Πλάτων ακολούθησε τον Σωκράτη. Μετά τον θάνατο του Σωκράτους ο Πλάτων ταξίδεψε σε διάφορα σημεία της Ελλάδος και έπειτα στο εξωτερικό. Όταν επέστρεψε στην Αθήνα φιλοσοφούσε στην Ακαδημία, ένα αλσώδες γυμναστήριο πλησίον της πόλεως, το οποίο είχε πάρει το όνομα του από τον Εκάδημο.

Διδασκαλία του

Ήταν ανάμειξη διδασκαλιών Ηρακλείτου, Πυθαγόρου και Σωκράτους. Τα αισθητά από τον Ηράκλειτο, τα νοητά από τον Πυθαγόρα και τα πολιτικά από τον Σωκράτη. Ο Πλάτων είχε αγοράσει τρία Πυθαγορικά βιβλία από τον Φιλόλαο αξίας εκατό μνών (ποσόν τεράστιο). Ήταν σε θέση να δώσει αυτό το τεράστιο ποσόν διότι είχε λάβει από τον Διονύσιο των Συρακουσών πάνω από ογδόντα τάλαντα (ποσό ασύλληπτο). Το ένα τάλαντον ήταν ίσο με εξήντα μνες.

Υποστήριζε ότι όσοι επιθυμούν να λάβουν γνώση περί της αρχής των πάντων (σύμπαντος) θα πρέπει εν πρώτοις να διακρίνουν αυτές καθ’ εαυτές τις Ιδέες. Εφόσον υπάρχει Μνήμη υπάρχουν και Ιδέες, διότι υπάρχει Μνήμη κάποιου σταθερού και μόνιμου πράγματος και τίποτα (υλικό) δεν είναι πιο σταθερό και μόνιμο από τις Ιδέες. Δεν θα ήταν δυνατόν να επιζήσουν τα έμβια όντα αν δεν αντιλαμβάνοντο εμφύτως τις Ιδέες της τροφής (σταθερά) και όχι την ίδια την τροφή (μεταβλητή). Τις Ιδέες τις αντιλαμβάνονται όλα τα έμβια όντα με την διαφορά να βρίσκεται στην Ποιότητα (δείτε βιβλίο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ - Η Δομή της Σκέψεως).

Εδίδασκε ότι η ψυχή είναι αθάνατη και ότι κάνει κύκλους (μετεμψύχωση). Η ψυχή έχει αριθμητική αρχή ενώ το σώμα γεωμετρική. Η ψυχή, κινεί η ίδια τον εαυτό της, εν αντιθέσει με το σώμα το οποίο κινείται από την ψυχή και ότι αποτελείται από τρία μέρη, α) το Λογιστικό, β) το Θυμοειδές, γ) το Αλόγιστο - Επιθυμητικό. Στο έργο “Τίμαιος” [36d], υποστηρίζει ότι η κίνηση της ψυχής είναι η κίνηση του σύμπαντος μαζί με την περιφορά των πλανητών.

Ταξίδια

Μετά τον θάνατο του Σωκράτους ταξίδεψε σε διάφορα μέρη εκτός και εκτός Ελλάδος μεταξύ των οποίων στην Αίγυπτο.

Μετέβη τρεις φορές στην Σικελία. Την πρώτη πήγε να δει το νησί και τους κρατήρες (Αίτνα) και ο Διονύσιος του Ερμοκράτους (Τύραννος) τον κάλεσε να συζητήσουν. Ο Πλάτων ήταν καυστικός απέναντι του και ο Διόνυσος τον παρέδωσε στον Πόλλι των Λακεδαιμόνιο ως δούλο. Όταν αυτός πήγε στην Αίγινα τον πούλησε ως δούλο. Στην Αίγινα όμως υπήρχε νόμος που έλεγε ότι όποιος Αθηναίος αποβιβαζόταν στην νήσο θα ετιμωρείτο με θάνατο και μάλιστα χωρίς δίκη. Αν δεν έλεγε κάποιος ότι πρόκειται για Φιλόσοφο ο Πλάτων θα είχε εκτελεστεί. Τελικά η συνέλευση αποφάσισε να μην τον εκτελέσει αλλά τον πούλησε ως δούλο. Ο Αννίκερις ο Κυρηναίος που βρέθηκε τυχαία εκεί τον αγόρασε έναντι του ποσού των είκοσι μνων (κατά άλλους τριάντα). Όταν ο Πλάτων επέστρεψε στην Αθήνα, οι φίλοι του έστειλαν τα χρήματα, αλλά αυτός δεν τα δέχθηκε λέγοντας ότι δεν έχουν μόνον αυτοί το προνόμιο να νοιάζονται για έναν άνθρωπο σαν τον Πλάτωνα. Με αυτά τα χρήματα αγοράστηκε η τοποθεσία στην Ακαδημία όπου ίδρυσε την Σχολή του.

Την δεύτερη φορά που μετέβη στην Σικελία ήταν υπό του Διονυσίου του νεωτέρου το τρίτο έτος της εκατοστής τρίτης Ολυμπιάδος (366 π.Χ.) με σκοπό να ιδρύσει μια πόλη και να εφαρμόσει την ιδανική πολιτεία. Ο Διονύσιος, αν και του το είχε υποσχεθεί, δεν το έκανε πράξη. Μερικοί λέγουν ότι ο Πλάτων κατηγορήθηκε ότι ενθάρρυνε τον Δίωνα (θείο του Διονυσίου του νεώτερου) και τον Θεοδότα να ανατρέψουν τον Διονύσιο. Ο Πλάτων κινδύνεψε αλλά επενέβη ο Αρχύτας ο Ταραντίνος, ο επικεφαλής της Πυθαγορικής Σχολής, με μια επιστολή και έτσι απετράπη το κακό στέλνοντας τον στην Αθήνα σώο.

Την τρίτη φορά μετέβη στην Σικελία με σκοπό να συμφιλιώσει τον Δίωνα με τον Διονύσιο, αλλά δεν το κατόρθωσε. Επέστρεψε στην Αθήνα το τέταρτο έτος της εκατοστής τετάρτης Ολυμπιάδος (361 π.Χ.) όπου ασχολήθηκε με την σχολή του και την συγγραφή φιλοσοφικών έργων.

Πολιτική

Δεν αναμίχθηκε ποτέ στην πολιτική των Αθηνών παρόλο που ενδιαφερόταν ιδιαιτέρως γι αυτά τα θέματα. Ο λόγος ήταν ότι οι Αθηναίοι είχαν συνηθίσει σε λάθος πολιτεύματα, είτε αυτά λεγόντουσταν Τυραννικά είτε Δημοκρατικά.

Σκληραγώγηση και πολεμικές διακρίσεις

Ήταν αθλητής πάλης και έλαβε μέρος σε τρεις εκστρατείες, στην Τανάγρα, στην Κόρινθο και στο Δήλιο (Δήλεσι) όπου και έλαβε βραβείο ανδρείας.

Το τέλος

Ήταν το δεύτερο έτος της εκατοστής ογδόης Ολυμπιάδος (347 π.Χ.), όταν ο ογδοηκονταετής Πλάτων ξεκίνησε το ταξίδι του προς τα ηλύσια πεδία, αφήνοντας πίσω του έργο το οποίο θα φωτίζει αιώνια την ανθρώπινη φύση.

Έργα του: (τετραλογίες κατά Θράσυλλο)

1. τετραλογία 

• - Ευθύφρων ή Περί του Οσίου.
• - Απολογία Σωκράτους
• - Κρίτων ή Περί του Πρακτέου
• - Φαίδων ή Περί Ψυχής
  
  

2. τετραλογία

• - Κρατύλος ή Περί Ονομάτων Ορθότητος
• - Θεαίτητος ή Περί Επιστήμης
• - Σοφιστής ή Περί του Όντος
• - Πολιτικός ή Περί της Βασιλείας
  
  

3. τετραλογία

• - Παρμενίδης ή Περί Ιδεών
• - Φίληβος ή Περί Ηδονής
• - Συμπόσιον ή Περί Αγαθού
• - Φαίδρος ή Περί Έρωτος
  
  

4. τετραλογία

• - Αλκιβιάδης Α ή Περί Ανθρώπου Φύσεως
• - Αλκιβιάδης Β ή Περί Προσευχής
• - Ίππαρχος ή Φιλοκερδής
• - Ερασταί ή Περί Φιλοσοφίας
  
  

5. τετραλογία

• - Θεάγης ή Περί Φιλοσοφίας
• - Χαρμίδης ή Περί Σωφροσύνης
• - Λάχης ή Περί Ανδρείας
• - Λύσις ή Περί Φιλίας
  
  

6. τετραλογία

• - Ευθύδημος ή Εριστικός
• - Πρωταγόρας ή Σοφισταί
• - Γοργίας ή Περί Ρητορικής
• - Μένων ή Περί Αρετής
  
  

7. τετραλογία

• - Ιππίας μείζων ή Περί του Καλού
• - Ιππίας ελάσσων ή Περί του Ψεύδους
• - Ίων ή Περί Ιλιάδος
• - Μενέξενος ή Επιτάφιος
  
  

8. τετραλογία

• - Κλειτοφών ή Προτρεπτικός
• - Πολιτεία ή Περί Δικαίου
• - Τίμαιος ή Περί Φύσεως
• - Κριτίας ή Ατλαντικός
  
  

9. τετραλογία

• - Μίνως ή Περί Νόμου
• - Νόμοι ή Περί Νομοθεσίας
• - Επινομίς ή Νυκτερινός Σύλλογος
• - Επιστολαί

Νόθα

Περί Δικαίου, Περί Αρετής, Δημόδοκος, Σίσυφος, Ερυξίας, Αξίοχος, Αλκυών (σώζεται μόνον ο τίτλος)

Νικόλαος Χ. Κουνδουράκης
Συγγραφεύς